Bài 85: Thầy là Đấng Kitô

Bài 85: Thầy là Đấng Kitô

Chúa Nhật XXIV TN-B sắp tới đây, chúng ta sẽ được nghe phần trọng tâm của Tin Mừng Máccô, trong đó thánh sử Máccô thuật lại việc Đức Giêsu muốn các môn đệ sau một thời gian dài đi theo Người, đã được nghe những gì Người giảng dạy và được thấy những việc lạ lùng Người đã làm, thì liệu rằng các ông có nhận biết được Người là ai hay không. May thay, giữa những lời đồn đãi cho rằng Đức Giêsu là ông Gioan Tẩy Giả tái sinh, hoặc là ngôn sứ Êlia tái xuất, hoặc là một vị ngôn sứ nào đó (x. Mc 8, 28), thì ông Phêrô đã mạnh mẽ tuyên xưng: “Thầy là Đấng Kitô” (Mc 8, 29b). Theo đó, sau hai năm trường kể từ khi “bỏ mọi sự mà theo Đức Giêsu”, thì đây là lần đầu tiên các môn đệ mạnh dạn tuyên nhận Đức Giêsu là Đấng Kitô. Tuy nhiên, Đấng Kitô là ai? Tại sao việc tuyên xưng Đức Giêsu là Đấng Kitô lại quan trọng đến vậy?

Trong bài bài học hỏi Kinh Thánh tuần này, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm câu trả lời cho những vấn đề trên, và hy vọng qua đó, chúng ta không chỉ hiểu biết hơn về danh hiệu Kitô, về Đấng Kitô mà chúng ta còn sống danh xưng Kitô hữu của chúng ta một cách đúng đắn và xứng đáng hơn.

1. Thuật từ “Kitô”

Thuật từ “Kitô” vốn được phiên âm từ thuật từ “Χριστός” [Christos] trong tiếng Hy Lạp, và nó gắn liền với danh Giêsu đến độ có thể đã có những người xem thuật từ “Kitô” này là tên hay là họ của Đức Giêsu, theo đó khi gọi “Giêsu Kitô” thì cũng giống như gọi Nguyễn Văn Giêsu, Trần Văn Giêsu… và nếu chỉ hiểu như thế thì thuật từ “Kitô” sẽ không diễn tả được ý nghĩa sâu xa của nó cho dù nó được gắn liền với danh “Giêsu”, Đấng đã cứu nhân loại khỏi tội lỗi, và cách riêng đối với chúng ta, những người được gọi là “Kitô hữu”, chúng ta sẽ không ý thức đủ vai trò, sứ vụ của mình nếu chúng ta không hiểu đầy đủ về danh xưng“Kitô” của chính chúng ta. Vậy “Kitô” có nghĩa là gì?

2. Bối cảnh Cựu Ước của thuật từ “Kitô”

Thuật từ “Kitô” trong tiếng Hy Lạp là “Christos” vốn dĩ được dịch bởi thuật từ Hípri là “מָשִׁיחַ” [thường phiên âm là Mêsia], và theo nghĩa cơ bản nhất thì “Mêsia” có nghĩa là “người được xức dầu”. Từ ngữ này xuất hiện khoảng 50 lần trong Cựu Ước, và chỉ đến ba nhóm người chính được xức dầu là:

[1] các ngôn sứ (x. 1 V 19,16),

[2] các tư tế (x. Lv 4,3.5.16.17; 8,12), và

[3] các vua (x. 1 Sm 10, 1; 16, 13; 2 Sm 2, 4).

Cả ba nhóm người này đều được “người của Đức Chúa” xức dầu thánh hiến và trở thành những người hướng dẫn và chăm sóc dân Chúa.

Sau thời kỳ thịnh trị của vua Đavít và vua Salômôn, vương quốc Israel đã bị chia đôi rồi suy yếu dần và cuối cùng dần dần lọt vào tay các đế quốc Átsua và Babylon. Trong bối cảnh tang thương của đất nước và dân tộc, dân Israel bắt đầu hướng sự kỳ vọng về một “đấng Mêsia” thuộc dòng dõi nhà Đavít sẽ đến theo lời Thiên Chúa đã hứa với vua Đavít, để tái lập vương quốc Israel. Từ đó xuất hiện niềm trông đợi “đấng cứu thế” như một vị cứu tinh vào thời cuối cùng để tái lập hòa bình và công lý trên mặt đất này.

3. Áp dụng tước hiệu “Kitô” cho Đức Giêsu

Trên đây là bối cảnh của thuật từ “Mêsia” trong Cựu Ước mà các tác giả Tân Ước mượn khi sử dụng thuật từ “Christos” để trình bày về Đức Giêsu, vì Đức Giêsu trong Tân Ước tương hợp với niềm hy vọng về một vị vua thuộc dòng dõi nhà Đavít, một vị vua được xức dầu, và Người sẽ thiết lập vương quốc mà Israel mong chờ bấy lâu, như lời ngôn sứ Isaia tiên báo từ xưa:

Vì một trẻ thơ đã chào đời để cứu ta, một người con đã được ban tặng cho ta. Người gánh vác quyền bính trên vai, danh hiệu của Người là Cố Vấn kỳ diệu, Thần Linh dũng mãnh, người Cha muôn thuở, Thủ Lãnh hòa bình. Người sẽ mở rộng quyền bính, và lập nền hòa bình vô tận cho ngai vàng và vương quốc của vua Đavít. Người sẽ làm cho vương quốc được kiên cố vững bền trên nền tảng chính trực công minh, từ nay cho đến mãi muôn đời. Vì yêu thương nồng nhiệt, ĐỨC CHÚA các đạo binh sẽ thực hiện điều đó (Is 9,5-6).

Theo đó, những người Do Thái trung thành luôn mong đợi vị vua mà Thiên Chúa hứa với vua Đavít xưa, nên các sách Tin Mừng kể cho chúng ta biết trong nhiều trường hợp, người ta đã nhìn nhận Đức Giêsu chính là vị vua theo lời hứa đó, chẳng hạn như khi một người mù tên là Batimê nghe biết là Đức Giêsu đi ngang qua, anh ta đã hô to: “Lạy ông Giêsu, Con vua Đavít, xin dủ lòng thương tôi !” (Mc 10, 47), hoặc khi Đức Giêsu ngồi trên lưng lừa tiến vào thành Giêrusalem, dân chúng đi theo sau đã hô vang: “Hoan hô Con vua Đavít ! Chúc tụng Đấng ngự đến nhân danh Đức Chúa ! Hoan hô trên các tầng trời” (Mt 21, 9). Quả thật Đức Giê-su là vua, nhưng vấn đề là Đức Giêsu đã gây kinh ngạc khi ngai báu của Người là thập giá và vương miện của Người là mão gai.

Song song đó, Đức Giêsu cũng chính là vị thượng tế dâng hy lễ chuộc tội lên Thiên Chúa, nhưng Người gây sửng sốt khi lễ hy sinh mà Người dâng không phải là chiên bò hay máu chiên bò, mà là chính bản thân Người và máu sự sống của Người. Vì thế, tác giả thư Hípri đã khẳng định mạnh mẽ về Đức Giêsu là vị thượng tế tối cao như sau:

Chúng ta có một vị Thượng Tế siêu phàm đã băng qua các tầng trời, là Đức Giêsu, Con Thiên Chúa. Vậy chúng ta hãy giữ vững lời tuyên xưng đức tin. Vị Thượng Tế của chúng ta không phải là Đấng không biết cảm thương những nỗi yếu hèn của ta, vì Người đã chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội. Bởi thế, ta hãy mạnh dạn tiến lại gần ngai Thiên Chúa là nguồn ân sủng, để được xót thương và lãnh ơn trợ giúp mỗi khi cần (x. Hr 4,14-16).

Sau cùng, quả thật Đức Giê-su là vị ngôn sứ mà ông Môsê đã tiên báo từ xa xưa: “Từ giữa anh em, Đức Chúa sẽ cho xuất hiện một vị ngôn sứ giống như tôi để hướng dẫn anh em” (Đnl 18, 18) tuy nhiên những người nghe Đức Giêsu giảng đã sững sờ kinh ngạc vì Người không những là vị ngôn sứ giống như ông Môsê mà Người còn trổi vượt hơn ông Môsê nữa vì Người đến từ Chúa Cha, Đấng ban lời cho các ngôn sứ, đến độ khi chứng kiến phép lạ Đức Giêsu làm cho con trai bà goá thành Nain sống lại, dân chúng ở đó đã trầm trồ về Đức Giêsu rằng: “Một vị ngôn sứ vĩ đại đã xuất hiện giữa chúng ta, và Thiên Chúa đã viếng thăm dân Người” (Lc 7, 16).

Như vậy có thể thấy rằng khi ông Phêrô tuyên xưng Đức Giêsu là Đấng Kitô (x. Mc 8, 29b) thì chính là ông đã tuyên nhận Đức Giêsu là Đấng Mêsia, tức là “Đấng được xức dầu” trong sự tập hợp tất cả các vai trò, chức vụ, và tư cách của người mà Thiên Chúa chọn và xức dầu để làm ngôn sứ, tư tế, và vua của dân Người, và nếu chúng ta đọc trình thuật song song trong Tin Mừng Mátthêu (x. Mt 16, 16), thì chúng ta sẽ thấy Đức Giêsu nói với ông Phêrô rằng lời tuyên xưng của ông không do sự hiểu biết con người mà do Chúa Cha mặc khải cho biết. Theo đó, khi sử dụng cụm danh từ Hy Lạp “Iesous ho christos” (Cv 5, 42 ; 9, 34) thì các tác giả Sách Thánh muốn hàm nghĩa rằng: “Đức Giêsu là Đấng Kitô”, hay “Đức Giêsu là Đấng Mêsia”, tức là “Đức Giêsu là Đấng được xức dầu”, trong đó bao hàm ý nghĩa rằng “Đức Giêsu là ngôn sứ, là tư tế, và là vua”, và qua đó các vị những muốn diễn tả Đức Giêsu là ai, chứ không phải dùng như là tên riêng của Đức Giêsu.

4. Kết luận

Có thể nói rằng ý nghĩa của thuật từ “kitô” vượt xa việc là một phần của tên Đức Giêsu. Đó là phiên âm của từ tiếng Hy Lạp ”Christos”, mô tả vị vua Do TThái được xức dầu sắp đến. Khi chúng ta nói về Đức Giêsu Kitô (hay “Đức Kitô Giêsu”), đó là một lời nhắc nhở chúng ta rằng Người không chỉ là Đấng Cứu Thế của chúng ta, Đấng cứu chúng ta khỏi tội lỗi, mà Người còn là Vị Ngôn Sứ ban chính lời của Người để hướng dẫn chúng ta; Người là vị Thượng Tế dâng hy lễ là chính bản thân Người để chuộc tội cho chúng ta; và Người là Vua cai trị chúng ta.

Phần chúng ta, khi chúng ta xưng mình là Kitô hữu, chúng ta cũng ý thức mình là người thuộc về “Đấng được xức dầu” là Đức Giêsu, và chúng ta cũng được thông dự vào các vai trò ngôn sứ, tư tế và vương đế của Đức Kitô để cứu độ thế giới. Vậy nên chúng ta cần ý thức lời chúng ta nói, việc chúng ta làm, và tư cách con cái của “Đấng được xức dầu tấn phong” này.

Giờ đây, để tạ ơn Chúa đã yêu thương và cho chúng ta có cơ hội được làm “Kitô hữu”, chúng ta cùng dâng lên Chúa lời chúc tụng rằng:

Lạy Ðức Kitô, Con Chúa Trời hằng sống,

Ngài là Chúa hiển vinh

Ðã chẳng nề mặc lấy xác phàm

Nơi cung lòng Trinh Nữ

Hầu giải phóng nhân loại lầm than.

Ngài đã ra tay chiến thắng tử thần,

Mở cửa trời cho những ai tin tưởng.

Ngài hiển trị bên hữu Chúa Cha,

Ngày cuối cùng sẽ giáng lâm thẩm phán.

Cúi lạy Chúa, xin phù hộ bề tôi

Ngài cứu chuộc bằng bửu huyết tuôn tràn.

Xin được hợp đoàn cùng muôn thần thánh,

Phúc miên trường vui hưởng ánh vinh quang.

(Thánh ca Te Deum)

Nguồn: tgpsaigon.net