Ngày tháng: 27/07/2024
Đang truy cập: 16
PHƯƠNG PHÁP THẦN HỌC TÍN LÝ - Phần 23/23
Lm. Paul Ngô Đình Sĩ
-----------------------------
Sau khi hoàn thành và tiểu luận của bạn được đón nhận bởi Học viện, theo truyền thống Đại học, các bạn phải trình bày và bảo vệ nghiên cứu của mình trước mặt ban giám khảo. Công việc bảo vệ luận văn tuân theo một chương trình riêng, nghĩa là không phải trình bày lại tất cả những gì bạn đã viết trong luận văn, nhưng là một vận động trí não, tổng hợp thông tin, và thể hiện vững chắc quan điểm và lập luận của mình trước ban giám khảo.
Để chắc chắn rằng bạn đã chuẩn bị đúng cách, hãy làm theo các lời khuyên của chúng tôi.
1. Tự tin và trưởng thành trong học tập
Bảo vệ luận văn thạc sĩ, nghĩa là bạn sẽ là “thầy”, nên bạn phải làm cho hội đồng giám khảo hiểu công việc nghiên cứu của bạn hữu ích và minh chứng cho họ thấy sự trưởng thành trong quá trình học tập thần học của bạn.
- Biết tổng hợp và có khả năng diễn đạt
Cần phải thể hiện tinh thần tổng hợp để có thể giải thích được lý lẽ của mình cho người nghe. Vì vậy, bạn sẽ phải tập trung vào những điều cần thiết và nắm vững tỉ mỉ đến từng chi tiết của tiểu luận. Bạn không nên trình bày dàn bài của tiểu luận, nhưng hãy giải thích nghiên cứu của bạn.
- Trả lời chất vấn hay phản biện của ban giám khảo
Bạn phải dự kiến một số câu hỏi của ban giám khảo trên một vài vấn đề then chốt.
- Bảo vệ luận văn mang lại sự năng động cho học thuật
Khi trả lời các câu hỏi của ban giám khảo, bạn phải sôi nổi, sinh động và hợp lý vì bạn tin vào khả năng nghiên cứu và lập luận của mình. Ban giám khảo sẽ cảm thấy thú vị hơn nếu bạn trình bày nghiên cứu và trả lời các phản biện một cách năng động thay vì chấp nhận sai với thái độ không không mấy tự tin.
2. Ban giám khảo chờ đợi gì nơi bạn?
Có lẽ, bạn sẽ tự hỏi: luận văn của bạn sẽ được đánh giá dựa trên các tiêu chuẩn nào? Ban giám khảo có một “lưới” hay “bảng” đánh giá?
- Nhiều Đại học cung cấp cho sinh viên nghiên cứu tiểu luận các tiểu chuẩn đánh giá, các bạn nên tìm hiểu trước thang giá trị tiêu biểu để đánh giá một luận văn.
- Các tiêu chuẩn đánh giá không giống nhau tùy thuộc vào các giáo sư trong ban giám khảo và các thể chế đại học khác nhau; cách tốt nhất để làm tốt công việc bảo vệ là thực hiện tốt phương pháp nghiên cứu luận văn. Như vậy, bạn sẽ không lúng túng và ngạc nhiên trước các nhận xét và các câu hỏi của ban giám khảo.
- Trên nguyên tắc, các giáo sư trong ban giám khảo đã đọc kỹ lưỡng luận văn của bạn (nhưng không phải ai cũng vậy!).
- Bạn phải giải thích rõ ràng, mạch lạc và khiêm tốn mong đợi sự cảm thông từ các giáo sư. Họ quan tâm cụ thể hơn đến một số điểm mơ hồ hay những khẳng định thái quá và do đó sẽ hỏi bạn về chúng.
- Điều quan trọng là phải trình bày kết quả của bạn và ý nghĩa của chúng. Ban giám khảo sẽ ghi nhận trên tinh thần tổng hợp và khả năng giải thích một chủ đề phức tạp nhưng rõ ràng.
3. Danh sách các yếu tố tạo nên các câu hỏi của ban giám khảo
Các bạn nên nắm vững các trục chính của luận văn như:
- lựa chọn chủ đề;
- cách đặt vấn đề và câu hỏi nghiên cứu;
- tài nguyên nghiên cứu;
- các vấn đề liên quan nhưng không thấy xuất hiện trong luận văn;
- đề xuất mở rộng chủ đề;
- những đóng góp của công việc nghiên cứu.
Những câu hỏi của ban giám khảo cũng có thể nhắm đến những gì liên quan đến động lực của bạn:
- Sự lựa chọn môn học của bạn: bạn đã chọn nó như thế nào? (bài đọc, bài học, kinh nghiệm thực tập...)
- Cách tiếp cận của bạn và các bước tiếp theo: bạn đã tự hỏi mình những câu hỏi đầu tiên nào? Vấn đề của bạn là gì?
- Công việc nghiên cứu: bạn đã thực hiện những cuộc điều tra nào? (bảng câu hỏi, phỏng vấn, quan sát, đọc ...)
- Kết quả của bạn: bạn đã đưa ra câu trả lời nào cho câu hỏi ban đầu của mình?
- Các câu hỏi vẫn tồn tại: câu hỏi nào vẫn chưa được trả lời và đáng được nghiên cứu mới?
- Đóng góp của nghiên cứu: bạn đã học được gì về chủ đề của mình qua việc soạn thảo tiểu luận của bạn?
Hình thức bảo vệ phụ thuộc quy luật của mỗi cơ sở Đại học hay Học viện. Nhưng nhìn chung chúng ta vẫn có những điểm tổng quát giống nhau.
Nói chung, các bạn có hai phần cho bảo vệ: phần trình bày và câu hỏi.
- 10 đến 30 phút dành cho sinh viên thuyết trình, bắt buộc sử dụng phần mềm PowerPoint với 3 slides; chỉ trình chiếu các tựa đề giải thích và không đưa lên màn hình các đoạn văn dài;
- 15 đến 30 phút dành cho các câu hỏi của ban giám khảo.
Ở phần này, bạn phải trình bày tác phẩm của mình từ 10 đến 30 phút (tùy cơ sở đại học). Do đó, điều quan trọng là phải giữ cho nó đơn giản và tập trung vào những yếu tố cần thiết. Bạn sẽ nói về sự lựa chọn chủ đề và vấn đề của bạn, các phương pháp nghiên cứu được sử dụng, các câu trả lời được cung cấp và các câu hỏi chưa được trả lời.
Hãy cẩn thận để giữ cho nó ngắn gọn và rõ ràng. Trình bày càng dễ hiểu, bạn sẽ càng cảm thấy dễ dàng hơn cho phần thứ hai của bảo vệ. Không trình bày sơ lược luận án nhưng hãy tóm tắt về quá trình và kết quả thu được.
2. Chuẩn bị cho phần câu hỏi - trả lời
Các câu hỏi của ban giám khảo có thể liên quan đến các điểm khác nhau:
- phương pháp nghiên cứu của bạn;
- các khái niệm cụ thể;
- sự tò mò của họ về chủ đề.
Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải rõ ràng trong phần đầu tiên của bảo vệ luận án. Điều này sẽ tránh các vùng màu xám và do đó tránh được các câu hỏi đánh lừa.
Bạn nên biết rằng điều mà ban giám khảo quan tâm thường là những gì bạn học được từ nghiên cứu của mình. Do đó, họ không ở đó để gài bẫy bạn mà là để hiểu những đóng góp trong công việc của bạn đối với lĩnh vực bạn nghiên cứu và đối với con người bạn.
3. Dàn bài cho diễn văn trình bày trong ngày bảo vệ
| Cấu trúc | Thời gian | Nội dung |
| Dẫn | 2-3 phút | Mở đầu với giai thoại để gây chú ý Định nghĩa các thuật từ và khái niệm (ngắn gọn và súc tích). Nêu vấn đề chính (tại sao, bối cảnh trước và sau vấn đề). |
| Triển khai | 15 phút | Triển khai rõ ràng phương pháp luận và các mục tiêu. Trình bày trả lời của bạn đối với vấn đề và cách bạn tư duy phản tỉnh. Trong phần này, bạn có thể trích dẫn một số tác giả đã giới thiệu trong luận văn. Giải thích phương pháp luận và kết quả thu được. |
| Kết | 2-3 phút | Nhắc lại trả lời của bạn đã thiết lập cho vấn đề trọng tâm trong luận văn của bạn. Nhận biết các giới hạn có thể. Tầm nhìn: nói về việc mở rộng các kết quả tư duy, hoàn thành các lập luận của bạn, thảo luận về chúng hoặc chất vấn chúng. |
4. Bảy lời khuyên hữu ích cho bảo vệ luận văn thạc sĩ
1. Bạn không cần phải nói tất cả mọi thứ: diễn văn của bạn chỉ là một tổng hợp cô đọng nhưng súc tích và đừng lập lại dàn bài của luận văn hoặc luận án của bạn.
2. Thành thật: nếu bạn không biết câu trả lời cho câu hỏi nào đó, hãy thú nhận một cách khiêm tốn.
3. Kiểm soát thời gian của bạn: điều quan trọng là bạn phải biết mình sẽ dành bao nhiêu thời gian cho mỗi phần phụ. Tự rèn luyện thuyết trình trước công chúng!
4. Làm cho bài thuyết trình của bạn trở nên sống động và không phải là đọc nó: hãy quan sát ban giám khảo và hít thở bình tĩnh, sẽ mang lại cho bạn cảm giác kiểm soát và làm chủ.
5. Hãy tự phê bình bản thân: bạn đã có một khoảng thời gian giữa thời gian kết thúc soạn thảo và ngày bảo vệ luận văn. Bạn có thể nhận thấy những điểm mâu thuẫn hoặc những kết luận mới. Đừng ngần ngại nói với ban giám khảo về điều đó.
6. Tìm hiểu về các quy tắc của việc bảo vệ luận văn ở Học viện của bạn để tránh những bất ngờ khó chịu.
7. Đọc lại và sửa chữa bài trình bày PowerPoint, bởi vì phải tuyệt đối tránh những vụng về sai sót.
KẾT LUẬN TỔNG QUÁT
I. Thực hiện tiểu luận: con đường hẹp
Ngạn ngữ Anh có câu: “There is no royal road to learning”. Các bạn đã can đảm theo đuổi việc học thần học và dấn thân vào việc thực hiện tiểu luận thần học mang tính học thuật và nghiên cứu. Trong quá trình dùi mài kinh sử trên ghế các trường đại học, chắc hẳn rằng các bạn đã có dịp thực hiện các báo cáo thực tập, các luận văn cuối khóa hay luận văn tốt nghiệp. Nói như thế, chúng tôi cũng biết rằng các bạn không phải là những kẻ tay mơ, ôm mộng thành một nhà thần học khi chưa đăng một bài viết thần học cho một tạp chí chuyên đề, hay suy nghĩ về những bước đi lớn trong tư duy đức tin của mình.
Nhưng sự thật là, khi làm tiểu luận, các bạn đã khởi đầu một công việc đức tin mới. Thành công sẽ chỉ đến với bạn thông qua sự hiện diện của cả một quá trình, chứ không phải là cái đích cuối cùng. Ngoài việc cầu nguyện xin Thánh thần Thiên Chúa soi sáng và giúp đỡ, các bạn phải học phương pháp và phong cách làm công việc “thông minh đức tin” hay còn gọi là khoa học thần học. Vì Thiên Chúa muốn các bạn hiểu biết Ngài trong mức độ tư duy cho phép của trí óc các bạn, và thần học vừa là nghệ thuật vừa là khoa học của sự hiểu biết siêu nhiên, những gì tâm trí và đầu óc chúng ta có thể biết và hiểu nhờ mặc khải của Thiên Chúa trong một cách có tổ chức và dễ hiểu.
Hướng dẫn đề nghị ở đây như những đóng góp về phương pháp khoa học, như một người đồng hành với các bạn trong công việc thực hiện tiểu luận. Các bạn cũng đã nhận thấy con đường thực hiện luận văn không phải là một xa lộ thênh thang, nhưng lắm lúc đi vào những ngõ ngách phức tạp của một cánh rừng hoang dại dù có nhiều khám phá thích thú.
Thật vậy, nhiều người tưởng rằng viết tiểu luận như viết một câu chuyện, một bài tham luận cho một tờ báo, quan điểm như thế có lẽ không đúng. Phần một của Hướng dẫn này cho các bạn thấy rằng, tuy qua vài năm học tập, trước khi bắt tay vào việc soạn thảo, giai đoạn quan trọng nhất là động lực và sự chuẩn bị lâu dài.
Chúng tôi đã cố gắng sắp xếp các hạng mục lại trong 4 chương đầu, trình bày về các kỹ năng cần thiết cho một tiểu luận nghiên cứu xứng đáng cấp độ sau cử nhân, và cũng có thể gọi là thạc sĩ tùy theo quy định của Học viện.
Khi đã làm đúng quy trình được hướng dẫn trong phần một, các bạn sẽ yên tâm ngồi xuống, cầm lấy bút và viết. Chúng tôi quên: các bạn ngồi xuống, mở laptop và gõ với phần mền Word! Ngạn ngữ Việt nam chúng ta có câu: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Để các bạn vượt qua nỗi sợ với tờ giấy trắng, phần hai gồm ba chương sẽ đồng hành một cách nào đó giúp các bạn viết làm sao cho đúng một cách tương đối các phần chính của luận văn như dẫn nhập, thân bài và kết luận, nhưng cũng như không quên các yếu tố phụ khác cũng được trình bày trong phần này.
Hãy can đảm tiến bước, triết gia Aristotle đã nói: “The roots of education are bitter, but the fruit is sweet”.
Nhưng để cho hoa trái của các bạn chín ngọt, sau khi viết xong luận văn, các bạn đừng vội buông vũ khí, nằm nghĩ ngơi hưởng nhàn; các bạn phải tiếp tục đi theo hướng dẫn của phần ba, gồm ba chương, như các bạn đã thấy, thúc đẩy các bạn với những phương pháp giúp các bạn hoàn thành tiểu luận một cách xứng đáng từ hình thức đến nội dung, và hoa trái ngọt nhất chính là niềm vui thành công trong ngày bảo vệ. Niềm vui của bạn cũng là niềm vui của các đồng môn, của các giáo sư, của Học viện và nhất là của Giáo hội.
Khi tham khảo tài liệu này và so sánh với các cẩm nang giúp các sinh viên thực hiện tiểu luận và luận án của các chuẩn thường được dùng trong các đại học, các bạn cũng nhận ra rằng Hướng dẫn này nhắm đến các độc giả đã được biết đến trong một khóa học, chính là các anh chị em sinh viên môn thần học mục vụ ngành nghề của Học viện Công giáo Việt nam. Do đó, nội dung chi tiết của hướng dẫn rất riêng biệt, nếu không muốn nói là không giống như các cẩm nang khác.
Người thầy thực sự hiểu biết không bắt bạn bước vào ngôi nhà tri thức của thầy, mà hướng dẫn bạn đến ngưỡng của tư duy và tri thức của bạn - Khalil Gibran đã nói.
Hướng dẫn thể hiện như một giáo sư đồng hành không những hướng dẫn từng bước thực hiện tiểu luận, nhưng còn giải thích các thuật từ, khái niệm và định nghĩa thuộc thần học cơ bản mà những ai xuất thân từ đại chủng viện, các học viện dòng hay tốt nghiệp chương trình STB của Học Viện đều biết rõ.
Có thể những thuật từ và các khái niệm thần học như đã nói một cách ngắn gọn trong chương đầu tiên của Hướng dẫn sẽ làm anh chị em hơi lạ lẫm, nhưng hãy cố gắng tìm hiểu thêm để có thể thực hiện một tiểu luận thần học đúng nghĩa. Hãy suy nghĩ câu nói vô danh sau đây: Nỗ lực của một người tốt vô danh cũng như mạch nước ngầm sâu dưới đất, thầm lặng làm mặt đất xanh tươi.
Thực hiện một tiểu luận thần học không là một công việc như bao công việc khác, nhưng là tìm kiếm sự thật mặc khải của Thiên Chúa, và điều đó hữu ích cho đời sống đức tin của tất cả chúng ta: “Tất cả những gì viết trong Sách Thánh đều do Thiên Chúa linh hứng, và có ích cho việc giảng dạy, biện bác, sửa dạy, giáo dục để trở nên công chính” (2 Tm 3,16).
Hãy đặt công việc của quý anh chị dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần; kết quả nghiên cứu của quý anh chị cũng là ân sủng của Ngài.
Sài Gòn, ngày 02 tháng 8 năm 2021
- CHENU M.-D., La Théologie est-elle une science? (Je sais-Je crois. Encyclopédie du Catholique au XXème siècle, 1ère partie, 2), Paris 1957.
- DESCREUX Jacques, “L’Exégèse critique aujourd’hui”, Revue Recherches de Science Religieuse (RSR), 2011/2, 99, p. 185 à 194 (https://www.cairn.info/revue-recherches-de-science-religieuse-2011-2-page-185.htm).
- DONZÉ Marc, “Objectifs et tâches de la théologie pratique”, Revue Recherches de Science Religieuse (RSR), 1995/3, 69, p. 292-302 (https://www.persee.fr/doc/rscir_0035-2217_1995_num_69_3_3319).
- GRUBA Paul - Justin Zobel, How To Write Your First Thesis, Springer, 2017.
- Dei Verbum, Hiến chế Tín lý về Mặc khải của Thiên Chúa, Công đồng Vaticanô II, năm 1965.
- LIBRERO Felix R., PhD Professor of Development Communication, Writing your thesis (A Practical Guide for Students), University of the Philippines OPEN UNIVERSITY Los Baños, Laguna, Philippines 2012.
- MLA Handbook, 8th Edition (New), 2016.
- PARIJA Subhash Chandra, Vikram Kate, Thesis Writing for Master's and Ph.D. Program, Springer Singapore, 2018.
- Publication Manual of the American Psychological Association, 7th edition, 2020.
- The Chicago Manual of Style, 17th Edition Seventeenth Edition by The University of Chicago Press Editorial Staff (Author)
- TURABIAN, Kate L., A Manual for Writers of Research Papers, Theses, and Dissertations, Ninth Edition, Chicago Guides to Writing, Editing, and Publishing, 2018.
- https://www.scribbr.com/
- https://www.scriptor.fr/boite-outils
