TRONG THẦN KHÍ VÀ SỰ THẬT (1)

TRONG THẦN KHÍ VÀ SỰ THẬT

(Phụng vụ - Bí tích Thánh Thể và đời sống Thánh hiến)

 

“Nhưng giờ đã đến - và chính là lúc nầy đây - giờ những người thờ phượng đích thực sẽ thờ phượng Chúa Cha trong Thần Khí và sự thật, vì Chúa Cha tìm kiếm những ai thờ phượng Người như thế” (Ga 4, 23).

“Anh em cầm lấy mà ăn, đây là mình Thầy”…”.Tất cả anh em hãy uống chén nầy, vì đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra cho muôn người được tha tội …” (Mt 26,26-29)

“Để thực sự hiệp thông với Chúa, Phụng vụ thánh hẳn là một phương tiện chính yếu, đặc biệt là việc cử hành Thánh lễ và Các giờ kinh phụng vụ … Bí tích Thánh Thể, cũng liên hệ chặt chẽ với quyết tâm hoán cải liên lỉ và nhu cầu được thanh luyện: đó là điều mà những người tận hiến thi hành trong bí tích Hoà giải”. (ĐSTH số 95).

Như chúng ta biết, để có được những cộng đoàn Hội Thánh sơ khai sinh động, mạnh mẽ, xác tín vào Đức Kitô Tử nạn-Phục sinh, …, không chỉ nhờ những “sứ điệp sơ truyền” (Kerygma) của các Thánh Tông Đồ mà còn nhờ những cuộc họp nhau “cử hành Bẻ Bánh”, cầu nguyện (Cv 4, 32). Nói cách khác, Đức Kitô không chỉ được nghe, được cảm nhận qua những lời rao giảng; mà còn phải được sống, gặp gỡ qua môi trường phụng vụ của cộng đoàn.

Giờ đây, chúng ta cùng chiêm ngắm Đức Kitô, trong chiều kích Phụng Vụ, đặc biệt, Phụng Vụ Thánh Thể.

Thật vậy, Chúa Kitô chính là Đấng đang qui tụ chúng ta thành một cộng đoàn, Đấng đang hướng dẫn, tác động và biến cộng đoàn chúng ta thành một “cộng đoàn thờ phượng đích thực”, một cộng đoàn có khả năng “giúp mỗi thành viên trưởng thành và thăng tiến” để sống và cử hành chính cái “Giờ” của Đức Kitô, “Giờ của Hy tế Thập Giá”, một cộng đoàn sinh động cùng gặp gỡ và lên đường với Đấng Phục Sinh như “những cuộc hẹn hò luôn mới mẻ”…một cộng đoàn biết từng ngày mô phỏng “cộng đoàn mẫu đầu tiên” với những nét đẹp tuyệt vời mà sách Công Vụ Tông Đồ thuật bằng những lời đơn sơ: “Họ đồng tâm nhất trí, ngày ngày chuyên cần đến đền thờ. Khi làm lễ bẻ bánh tại tư gia, họ dùng bữa với lòng đơn sơ vui vẻ. Họ ca tụng Thiên Chúa, và được toàn dân thương mến. Và Chúa cho cộng đoàn mỗi ngày có thêm những người được cứu độ" (Cv 2, 46-47); “Các tín hữu bấy giờ đông đảo mà chỉ có một lòng một ý… Không một ai coi bất cứ cái gì mình có là của riêng, nhưng đối với họ, mọi sự là của chung” (Cv 4, 32).

I. ĐỨC KITÔ THỜ PHƯỢNG VÀ TÔN VINH CHA

Trước hết, chúng ta biết rằng: sứ mệnh căn bản của Đức Kitô khi đến trần gian đó chính là thờ phượng và tôn vinh Cha: “Phần con, con đã tôn vinh Cha ở dưới đất, khi hoàn tất công trình Cha đã giao cho con" (Ga 17, 4). Đồng thời, Ngài thiết lập một “trật tự thờ phượng mới” trên căn bản “trong Thần Khí và sự thật”: “Nầy Chị hãy tin tôi: đã đến giờ các người sẽ thờ phượng Chúa Cha không phải trên núi nầy hay tại Giêrusalem. Các người thờ Đấng các người không biết; còn chúng tôi, thờ Đấng chúng tôi biết, vì ơn cứu độ phát xuất từ dân Do Thái. Nhưng giờ đã đến - và chính là lúc nầy đây - giờ những người thờ phượng đích thực sẽ thờ phượng Chúa Cha trong thần khí và sự thật, vì Chúa Cha tìm kiếm những ai thờ phượng Người như thế” (Ga 4, 21-23).

- Đức Kitô thờ phượng Chúa cha trong “thần khí và sự thật” có nghĩa là Ngài thờ phượng Chúa Cha qua chính bản thân Ngài, bằng “đền thờ thân xác Ngài”, với của lễ là chính “cuộc đời Ngài”: “Vì vậy, khi vào trần gian, Đức Kitô nói: Chúa đã không ưa hy lễ và hiến tế, nhưng đã tạo cho con một thân thể. Chúa cũng chẳng thích lễ toàn thiêu và lễ xá tội. Bấy giờ con mới thưa: Lạy Thiên Chúa, , nầy con đây, con đến để thực thi ý Ngài, như sách thánh đã chép về con”. (Dt 10, 5-7).

- Và trong tư cách là một “Tư tế của Giao ước mới”, Đức Kitô đã đem toàn nhân loại vào trong hiến tế của Ngài để dâng lên Thiên chúa sự “phượng thờ đích thực”: “Nhưng Đức Kitô đã đến làm Thượng Tế đem phúc lộc của thế giới tương lai. Để vào cung thánh, Người đã đi qua một cái lều lớn hơn và hoàn hảo hơn, không do bàn tay con người làm nên, nghĩa là không thuộc về thế giới thọ tạo nầy. Người đã vào cung thánh không phải với máu con dê, con bò, nhưng với chính máu của mình, Người vào chỉ một lần mà thôi, và đã lãnh được ơn cứu chuộc vĩnh viễn cho chúng ta. Vậy nếu máu các con dê, con bò, nếu nước tro của xác bò cái, đem rảy lên mình những kẻ nhiễm uế còn thánh hoá được họ, nghĩa là cho thân xác họ trở nên trong sạch, thì máu của Đức Kitô càng hiệu lực hơn biết mấy. Nhờ Thánh Thần hằng hữu thúc đẩy, Đức Kitô đã tự hiến tế như lễ vật vẹn toàn dâng lên Thiên Chúa. Máu của Người thanh tẩy lương tâm chúng ta khỏi những việc đưa tới sự chết, để chúng ta xứng đáng phụng thờ Thiên Chúa hằng sống”. (Dt 9, 11-14).

Hiến chế Phụng vụ thánh đã chú giải và tóm tắt mầu nhiệm nầy như sau: “Cho nên, nhờ Chúa Ki-tô, Thiên Chúa đã hoàn toàn nguôi lòng để chúng ta được giao hoà với Ngài và cho chúng ta được phụng thờ Ngài cách hoàn bị” (Hiến chế PV số 5).

- Mọi nẻo đường trần thế mà Đức Ki-tô đã đi qua trong thân phận con người, từ khi sinh ra cho đến khi “hoàn tất mọi sự” trên thánh giá, là một “cử hành phụng vụ” duy nhất để thờ phượng và tôn vinh Cha. Vì thế Chúa Cha đã chấp nhận và vui lòng vì việc tôn vinh nầy: “Con là Con yêu dấu của Cha, Cha hài lòng về con” (Mc 1, 11).

Chiêm ngưỡng một Đức Kitô thờ phượng Cha như thế chắc chắn sẽ là một động lực, một gọi mời để chúng ta lên đường biến cuộc sống mình thành một “cử hành phụng vụ” liên tục, biến cuộc đời mình thành “Ngôi Thánh Đường” mà chất liệu xây lên là tất cả những chắt chiu, những hy sinh, những lao nhọc, những lời kinh, những tiếng hát và cả những khổ đau, yếu đuối, bệnh hoạn…

Để minh hoạ cho ý tưởng nầy, có lẽ chúng ta cùng đọc với nhau vài đoạn trong bài thơ cầu nguyện của Charles Singer. Bài thơ có tên: “Ngôi thánh đường đời con” (La Cathédrale de ma vie):

Lạy Chúa, Cuộc đời con là một ngôi Thánh Đường,

Từ tro bụi, bao năm trường xây đắp,

Con tự hào với tất cả niềm tin,

Bằng đôi tay, bằng mối tình nghệ sĩ,

Để vươn lên thật cao quí tôn nghiêm.

Con cố gắng, con miệt mài tìm kiếm,

Từ khắp nơi, tận góc biển chân trời,

Trên quê hương những loại đá tuyệt vời,

Con làm việc không một lời than vãn :

Xẻ, đục, cưa và chạm trỗ say mê,

Tay xây xát, con không hề bỏ cuộc,

Búa đẽo hư, con một mực kiên trì.

Con mải mê làm cho đến khi ẩn hiện,

Những phù điêu cảnh thánh điện, thiên thần,

đang tấu nhạc thật hoà vang tôn kính,

Nét vui tươi và thanh tĩnh nụ cuời

Lạy Chúa,

Ngôi Thánh Đường của đời con,

Không thể xong trong một sớm một chiều,

Nhưng vun đắp trải qua nhiều năm tháng,

Cùng với nhiều biến dạng của thời gian….

Thế nhưng, con mãi mãi vững tin vào sức mạnh,

Chẳng phải từ nơi con để vượt thắng dòng đời,

Mà tâm nguyện: chỉ nơi Ngài, lạy Chúa,

Ngôi Thánh Đường con sẽ tựa trung kiên,

Để trụ vững giữa đảo điên nhân thế,

Để hiên ngang đứng giữa bể dâu đời.

Lạy Chúa, con chỉ là người thợ cả,

Chính Ngài, con không quá lời đâu:

Là Thiên Chúa, là Khởi Đầu, Chung Cuộc,

Chính Ngài, Nhà Kiến Trúc của đời con^[1].

Cũng trong tư tưởng đó, Giáo Phụ Origène đã để lại cho chúng ta những lời khuyên đầy xác tín như sau: “Cần tìm đền thánh không phải tại một nơi, nhưng trong các cử chỉ, trong cuộc sống và trong các thói quen. Nếu những cử chỉ nầy đẹp ý Thiên Chúa, nếu chúng phù hợp với các giới răn Thiên Chúa, thì cho dù bạn ở nhà hay ở ngoài quảng trường cũng không quan trọng: tôi nói gì, “ở ngoài quảng trường” hả ? Cả khi bạn đang ở trong rạp hát đi nữa cũng không quan trọng: nếu bạn đang phục vụ Lời của Thiên Chúa, là bạn đang ở trong đền thờ rồi, đừng nghi ngờ gì cả” (Bài giảng về sách Levi 12, 4; Nguồn gốc Kitô 187, tr. 182. Chứng nhân hy vọng tr. 96).

Sống theo Đức Kitô để “Thờ Cha trong thần khí và sự thật” cũng có nghĩa là sống trọn vẹn “Giây phút hiện tại” trong tình yêu, là tìm thấy và thực hiện thánh ý Chúa mọi giây phút…

Chúng ta hãy nghe Đức Hồng Y F.X Nguyễn văn Thuận cầu nguyện với Chúa trong thời gian ngồi tù:

Lạy Chúa Giêsu, con sẽ không chờ đợi nữa.

Con sống giây phút hiện tại cho tràn đầy tình yêu.

Chấm nầy nối tiếp chấm kia,

ngàn vạn chấm thành một đường dài.

Phút nầy nối tiếp phút kia,

muôn triệu phút thành một đời sống.

Chấm mỗi chấm cho đúng, đường sẽ đẹp.

Sống mỗi phút cho tốt, đời sẽ thánh.

Đường hy vọng do mỗi chấm hy vọng.

Đời hy vọng do mỗi phút hy vọng (ĐHV số 977).

Và Thánh Phaolô Thánh Giá lại xác quyết: “May nắn thay linh hồn nào an nghỉ trong lòng Thiên Chúa mà không nghĩ tới tương lai, nhưng chỉ sống từng phút hiện tại trong Thiên Chúa, không lo lắng gì khác ngoài việc thực hiện tốt ý muốn của Người trong mọi biến cố”. (Chứng nhân hy vọng tr. 94).

II. ĐỨC KITÔ THỜ PHƯỢNG CHA QUA PHỤNG VỤ

Tiếp bước theo Đức Kitô trong chiều kích “thờ phượng” còn có nghĩa là qui hướng cuộc sống, đặt cuộc sống mỗi ngày trên nền tảng Phụng Vụ. Bởi vì, Đức Kitô không mất hút trong quá khứ, nhưng đang “thực diện” một cách đặc biệt trong các hoạt động Phụng Vụ của Hội Thánh: “Để chu toàn việc lớn lao ấy, Chúa Kitô hằng hiện diện trong Giáo Hội, nhất là trong các cử hành Phụng Vụ” (PV số 7).

Cũng cần lưu ý rằng: đã có một thời người ta không quan tâm tới đời sống Phụng vụ cho đủ, trong khi lại quá chú trọng tới việc thực hành các việc đạo đức cá nhân cũng như tập thể. Chúng ta có thể tuyên bố mà không sợ sai điều nầy là: Nếu không đặt trọng tâm trên Phụng Vụ, thì việc thể hiện niềm tin của người Kitô hữu cũng chẳng khác bao nhiêu với các thực hành tín ngưỡng của các tôn giáo khác; mà nói đến việc đạo đức cá nhân, e rằng người Kitô hữu chúng ta không sánh được với tín hữu Đạo Hồi, Đạo Phật.

Như vậy, để thực sự sống trong thái độ “thờ Cha trong thần khí và sự thật”, điều trước tiên cần phải ghi nhận: Dành “ưu tiên một” cho việc cử hành Phụng Vụ. Chúng ta hãy nghe Giáo Hội dạy: “Do đó, vì là công việc của Chúa Kitô tư tế và Thân Thể của Người là Giáo Hội, nên mọi việc cử hành phụng vụ đều là hành vi chí thánh, và không một hành vi nào khác của Giáo Hội có hiệu lực bằng, xét cả về danh hiệu lẫn đẳng cấp” (PV số 7); “Phụng vụ là tột đỉnh mà mọi hoạt động khác của Giáo Hội qui hướng về, đồng thời là nguồn mạch tuôn trào mọi năng lực của Giáo Hội” (PV số 10).

Trong khi đó, tông huấn Đời Thánh Hiến lại nhắc nhở cách cụ thể hơn khi tập chú cách đặc biệt vào ba cử hành phụng vụ chính yếu nầy: “Để thực sự hiệp thông với Chúa, Phụng vụ thánh hẳn là một phương tiện chính yếu, đặc biệt là việc cử hành Thánh lễ và Các giờ kinh phụng vụ … Bí tích Thánh Thể, cũng liên hệ chặt chẽ với quyết tâm hoán cải liên lỉ và nhu cầu được thanh luyện: đó là điều mà những người tận hiến thi hành trong bí tích Hoà giải”. (ĐSTH số 95).

Và như thế, chúng ta có thể rút ra nhứng kết luận thiêng liêng để áp dụng vào đời sống mỗi ngày:

- Biến cuộc sống thành một “cử hành sống động” hy lễ tình yêu, cử hành thờ phượng và tôn vinh Cha.

- Tập chú và dành ưu tiên một cho việc cử hành Phụng Vụ bằng ý thức,  tâm tình, thái độ,  sự chuẩn bị, tính cộng đoàn…

(Chúng ta đừng quên điều nầy: một cộng đoàn có cử hành Phụng Vụ tốt, sinh động, là một cộng đoàn mạnh và trưởng thành về mặt thiêng liêng và các sinh hoạt mục vụ khác).

- Biến tâm tình yêu mến và trân trọng Phụng Vụ thành một hướng đi mục vụ: quan tâm, lo lắng, giúp đỡ việc cử hành Phụng Vụ nơi các cộng đoàn giáo dân nghèo, xa xôi hẻo lánh, thiếu phương tiện…

Sau hết, chúng ta hãy nhớ lời của Đức Kitô mà chúng ta nghe vọng lại mỗi lần cử hành Thánh Lễ: “Các con hãy làm việc nầy mà nhớ đến Thầy”. Quả thật, có nhiều việc để nhớ Chúa Kitô. Nhưng việc chính yếu vẫn là Lễ Tạ ơn, là những cử hành Phụng Vụ. Và có lẽ lý tưởng nhất đó là: cuộc đời là một Thánh Lễ nối dài. Sống được như thế có nghĩa là đã thuộc về những người được Thiên Chúa muốn “Cha chỉ muốn có những người thờ phượng Ngài như thế” (Ga 4, 23).

---Còn tiếp---

------------------------------------------------------------------------------

[1] SÁCH LƯU HÀNH NỘI BỘ; Lời kinh đẹp nhất thiên niên kỷ, trg 11-12.