TUẦN LỄ CẦU CHO CÁC KITÔ HỮU HỢP NHẤT (18 – 25/01/2024) - Phần 1/3

BẢN VĂN KINH THÁNH CHO NĂM 2024

Và này có người thông luật kia đứng lên hỏi Đức Giêsu để thử Người rằng : "Thưa Thầy, tôi phải làm gì để được sự sống đời đời làm gia nghiệp ?" Người đáp : "Trong Luật đã viết gì ? Ông đọc thế nào ?"  Ông ấy thưa : "Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn, hết sức lực, và hết trí khôn ngươi, và yêu mến người thân cận như chính mình."  Đức Giêsu bảo ông ta : "Ông trả lời đúng lắm. Cứ làm như vậy là sẽ được sống."

Nhưng ông ấy muốn chứng tỏ là mình có lý, nên mới thưa cùng Đức Giêsu rằng: "Nhưng ai là người thân cận của tôi ?" Đức Giêsu đáp : "Một người kia từ Giêrusalem xuống Giêrikhô, dọc đường bị rơi vào tay kẻ cướp. Chúng lột sạch người ấy, đánh nhừ tử, rồi bỏ đi, để mặc người ấy nửa sống nửa chết. Tình cờ, có thầy tư tế cũng đi xuống trên con đường ấy. Trông thấy người này, ông tránh qua bên kia mà đi. Rồi cũng thế, một thầy Lêvi đi tới chỗ ấy, cũng thấy, cũng tránh qua bên kia mà đi. Nhưng một người Samari kia đi đường, tới ngang chỗ người ấy, cũng thấy, và chạnh lòng thương. Ông ta lại gần, lấy dầu lấy rượu đổ lên vết thương cho người ấy và băng bó lại, rồi đặt người ấy trên lưng lừa của mình, đưa về quán trọ mà săn sóc. Hôm sau, ông lấy ra hai quan tiền, trao cho chủ quán và nói : "Nhờ bác săn sóc cho người này, có tốn kém thêm bao nhiêu, thì khi trở về, chính tôi sẽ hoàn lại bác." Vậy theo ông nghĩ, trong ba người đó, ai đã tỏ ra là người thân cận với người đã bị rơi vào tay kẻ cướp ?" Người thông luật trả lời : "Chính là kẻ đã thực thi lòng thương xót đối với người ấy." Đức Giêsu bảo ông ta : "Ông hãy đi, và cũng hãy làm như vậy."

(Lc 10, 25-37)

(Bản dịch Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ)

GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ CỦA NĂM 2024

Ngươi hãy yêu mến Ðức Chúa, Thiên Chúa của ngươi…

và người thân cận như chính mình” (Lc 10, 27)

Tài liệu của Tuần cầu nguyện cho các Kitô hữu hợp nhất năm 2024 được chuẩn bị và biên soạn bởi nhóm Đại kết đến từ Burkina Faso do cộng đoàn sở tại Chemin Neuf (CCN) ^[1] linh hoạt. Chủ đề được chọn: «Ngươi hãy yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi… và người thân cận như chính mình» (Lc 10, 27). Các anh chị em đến từ Tổng Giáo phận Công giáo Ouagadougou, các Hội Thánh Tin Lành, các tổ chức Đại kết và CCN ở Burkina Faso đã hết sức quảng đại cộng tác với nhau trong việc chuẩn bị những lời cầu nguyện và suy niệm, đã trải nghiệm công việc chung này như một hành trình hoán cải đại kết thực thụ.

Yêu mến Đức Chúa và người thân cận trong thời kỳ khủng hoảng an ninh

Burkina Faso nằm ở Tây Phi thuộc vùng Sahel, bao gồm các quốc gia láng giềng Mali và Niger. Quốc gia này có diện tích 174.000 km² với 21 triệu dân, thuộc gần 60 dân tộc khác nhau. Về mặt tôn giáo, khoảng 64% dân số là tín đồ Hồi giáo, 9% theo tôn giáo truyền thống Phi châu và 26% theo Thiên Chúa giáo (20% Công giáo, 6% Tin Lành). Ba nhóm tôn giáo này hiện diện ở khắp các vùng miền của đất nước và ở hầu hết trong mỗi gia đình.

Burkina Faso hiện đang trải qua một cuộc khủng hoảng an ninh trầm trọng, ảnh hưởng đến tất cả các cộng đoàn tín hữu. Sau một cuộc tấn công thánh chiến kinh hoàng diễn ra ở vành đai đất nước này năm 2016, tình hình an ninh ở Burkina Faso và kéo theo đó là tình trạng gắn kết xã hội của đất nước này đã xấu đi đáng kể. Đất nước này đã chứng kiến ​​sự gia tăng các cuộc tấn công khủng bố, tình trạng phi luật pháp và nạn buôn người khiến hơn 3.000 nạn nhân thiệt mạng và gần 2 triệu dân phải di tản trong nước. Hàng ngàn trường học, trung tâm y tế và tòa thị chính phải đóng cửa, phần lớn các cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và giao thông đã bị phá hủy. Các cuộc tấn công nhằm vào một số nhóm dân tộc nhất định đã làm trầm trọng thêm nguy cơ xung đột giữa các cộng đồng với nhau. Trong bối cảnh bất ổn nghiêm trọng, sự gắn kết xã hội, hòa bình và đoàn kết dân tộc đang bị công kích.

Các Giáo hội Kitô đã trở thành mục tiêu cụ thể của các cuộc tấn công vũ trang. Các linh mục, mục sư và giáo lý viên đã bị sát hại trong các giờ cử hành phụng tự, và số phận của tất cả những con tin bị bắt cóc vẫn chưa được xác nhận rõ ràng. Tại thời điểm này, hơn 22% lãnh thổ quốc gia không còn thuộc quyền kiểm soát của Nhà nước. Ở những vùng này, người Kitô hữu không còn có thể thực hành tôn giáo của mình một cách công khai nữa. Do khủng bố, phần lớn các Giáo hội Kitô ở miền Bắc, miền Đông và Tây Bắc đất nước đã bị ngăn cấm. Không còn bất kỳ việc cử hành phụng tự công khai nào của Kitô giáo ở nhiều khu vực này. Ở những nơi vẫn còn việc thực hành phụng tự với sự bảo vệ của cảnh sát, thường là ở các thành phố lớn, các giờ cử hành phụng tự phải rút ngắn vì lý do an ninh.

Phải thừa nhận rằng, bất chấp nỗ lực của cả Nhà nước lẫn các cộng đồng tôn giáo, đất nước này ngày càng trở nên bất ổn khi các nhóm cực đoan khủng bố trỗi dậy và không ngừng sinh sôi nảy nở. Nhưng bất chấp tất cả, tình liên đới giữa các Kitô hữu, các tín đồ Hồi giáo và những tín đồ theo các tôn giáo truyền thống được tăng cường và thắt chặt. Các nhà lãnh đạo tôn giáo nỗ lực tìm giải pháp lâu dài cho hòa bình, gắn kết xã hội và hòa giải. Chẳng hạn, để đạt mục đích này, Ủy ban Đối thoại giữa các Kitô hữu và người Hồi giáo của Hội đồng Giám mục Công giáo Burkina Faso và Niger nỗ lực rất nhiều nhằm thúc đẩy đối thoại và cộng tác liên sắc tộc cũng như liên tôn.

Đáp lại lời kêu gọi của chính phủ cầu nguyện cho hòa bình, gắn kết xã hội và hòa giải, các cộng đoàn địa phương tiếp tục tổ chức cầu nguyện hàng ngày và ăn chay. Đã có thêm nhiều sáng kiến ​​đến từ các Giáo hội Công giáo và Tin Lành khác nhau nhằm trợ giúp những người phải di tản. Các cuộc gặp gỡ suy tư và nâng cao nhận thức đã được tổ chức nhằm thúc đẩy sự hiểu biết sâu rộng hơn về tình hình thực trạng cũng như giá trị của tình huynh đệ, đồng thời đưa ra các chiến lược nhằm khôi phục hòa bình lâu dài. Niềm hy vọng này được thể hiện trong câu ngạn ngữ truyền thống của người Mossis ^[2]: “Dù cuộc chiến thuộc kiểu loại nào, mang tính chất gì và kéo dài bao lâu thì thời khắc giao hòa sẽ đến”.

Lời mời gọi cùng cộng tác cho việc chuẩn bị các văn bản của Tuần cầu nguyện cho các Kitô hữu hợp nhất năm 2024 cổ võ các Giáo hội khác nhau ở Burkina Faso bước đi, cầu nguyện và cùng làm việc trong tình yêu thương lẫn nhau qua những thời điểm khó khăn này đối với đất nước của họ. Tình yêu Đức Kitô hợp nhất tất cả các Kitô hữu trở nên lớn mạnh hơn sự chia rẽ của họ, và các Kitô hữu ở Burkina Faso dấn thân đi theo con đường yêu mến Thiên Chúa và người thân cận của họ. Họ tin tưởng rằng tình yêu Thiên Chúa sẽ mạnh hơn tình trạng bạo lực hiện đang hoành hành và gây đau khổ cho đất nước của họ.

Bản văn Kinh Thánh

Trung tâm điểm của tình yêu trong đời sống Kitô hữu

Tình yêu được khắc sâu vào “ADN” của đức tin Kitô giáo. Thiên Chúa là Tình Yêu, và “tình yêu của Đức Kitô mang chúng ta đến với nhau trong sự hợp nhất” ^[3]. Chúng ta khám phá căn tính chung của mình qua việc trải nghiệm tình yêu của Thiên Chúa (x. Ga 3, 16) và chúng ta vén mở căn tính ấy cho thế giới qua tình yêu chúng ta dành cho nhau (Ga 13, 35). Trong đoạn Tin Mừng được chọn cho Tuần cầu nguyện cho các Kitô hữu hợp nhất năm 2024 (Lc 10, 25-37), Chúa Giêsu tái khẳng định giáo huấn truyền thống Do Thái giáo trong sách Đệ Nhị Luật 6, 5: “Ngươi hãy yêu mến Ðức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn, hết sức lực, và hết trí khôn ngươi” và trong sách Lêvi 19, 18b: “Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình”.

Trong đoạn Tin Mừng này, một người thông luật đã hỏi ngay Chúa Giêsu: «Ai là người thân cận của tôi?» Câu hỏi nhằm biết được bổn phận tình yêu cần thực thi tới mức độ nào là chủ đề tranh luận giữa các nhà thông luật. Theo truyền thống, bổn phận này được coi là chỉ áp dụng đối với dân Israël và ngoại kiều. Sau này, dưới tác động của sự xâm lược của các thế lực ngoại bang, điều răn này được coi là không áp dụng đối với lực lượng chiếm đóng. Theo thời gian, khi Do Thái giáo bị phân mảnh, đôi khi nó được coi là chỉ áp dụng cho phe phái của mình. Vì vậy, câu hỏi mà người thông luật này hỏi Chúa Giêsu là một câu hỏi khiêu khích. Chúa Giêsu trả lời bằng một dụ ngôn cho thấy tình yêu vượt xa những mức độ mà người thông luật mong đợi.

Nhiều tác giả Kitô giáo của các thế kỷ đầu như Origen, Clêmentê thành Alexandria, Gioan Kim Khẩu và Augustinô đã nhìn thấy trong dụ ngôn này quỹ đạo của kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa dành cho nhân loại. Họ nhìn thấy nơi con người từ Giêrusalem xuống hình ảnh của Ađam - nghĩa là của toàn thể nhân loại - từ thiên đàng xuống thế gian, với những nguy hiểm và chia rẽ, và nơi những kẻ cướp hình ảnh của các thế lực thù địch thế gian đang tấn công chúng ta. Họ nhìn thấy nơi chính Đức Kitô, Đấng chạnh lòng thương, đến trợ giúp người bị nạn sắp tắt thở, chữa lành vết thương và đưa người ấy đến nơi an toàn trong một quán trọ, nơi họ nhìn thấy hình ảnh của Giáo hội. Cuối cùng, họ thấy lời hứa trở lại của người Samari là hình bóng về lời hứa sẽ trở lại của Chúa.

Các Kitô hữu được kêu gọi hành động như Đức Kitô qua việc yêu mến như người Samari nhân hậu, chạnh lòng thương và thấu cảm với những người đang cần sự trợ giúp bất kể bản sắc tôn giáo, sắc tộc hay xã hội của họ. Điều khuyến khích chúng ta trợ giúp người khác không phải là bản sắc chung mà là tình yêu đối với “người thân cận” của chúng ta. Tuy nhiên, viễn cảnh yêu người thân cận mà Chúa Giêsu trình bày với chúng ta đang bị suy yếu trong thế giới ngày nay. Chiến tranh ở nhiều khu vực, sự mất cân bằng trong quan hệ quốc tế và sự bất bình đẳng gây ra bởi những điều chỉnh về cơ cấu do các cường quốc phương Tây hoặc các tác nhân bên ngoài khác áp đặt đã ngăn cản khả năng yêu thương như Đức Kitô. Chính qua việc học cách yêu thương nhau vượt lên trên những khác biệt mà các Kitô hữu có thể trở thành “những người thân cận”, giống như người Samari trong Tin Mừng.

Con đường Đại kết

Chúa Giêsu đã cầu xin để tất cả các môn đệ của Người nên một (x. Ga 17,21), để các Kitô hữu không bao giờ đánh mất niềm hy vọng, không ngừng cầu nguyện và nỗ lực làm việc cho sự hợp nhất. Các Kitô hữu hợp nhất với nhau qua tình yêu Thiên Chúa trong Đức Kitô và qua kinh nghiệm về tình yêu Thiên Chúa dành cho họ. Họ cùng nhận ra kinh nghiệm đức tin này nơi người khác khi họ cùng nhau cầu nguyện, cử hành và phục vụ Thiên Chúa. Tuy nhiên, tất cả những điều này vẫn là một thách đố trong mối quan hệ giữa các nhánh Giáo hội và hệ phái, kể cả ở Burkina Faso. Việc thiếu hiểu biết và thiếu tin tưởng lẫn nhau giữa các Giáo hội có thể ngăn cản việc dấn thân trên con đường Đại kết. Một số người lo ngại rằng Đại kết có thể khiến họ đánh mất căn tính tôn giáo và ngăn cản “sự phát triển” của Giáo hội mình. Nhưng sự cạnh tranh giữa các Giáo hội này trái ngược với lời cầu nguyện của Chúa Giêsu. Giống như thầy tư tế và thầy Lêvi trong đoạn Tin Mừng, các Kitô hữu thường bỏ lỡ cơ hội gắn kết với anh chị em mình do sợ hãi. Trong Tuần cầu nguyện cho các Kitô hữu hợp nhất này, chúng ta cầu xin Thiên Chúa trợ giúp và chữa lành những vết thương của chúng ta, để chúng ta có thể tiến bước trên con đường Đại kết với niềm tin tưởng và hy vọng.

Sự hợp nhất Kitô giáo nhằm phục vụ hòa bình và hòa giải

Bối cảnh cụ thể của Burkina Faso phản ánh nhu cầu đặt tình yêu vào trung tâm điểm của việc tìm kiếm hòa bình và hòa giải. Việc tìm kiếm này thường bị đe dọa bởi sự đánh mát các giá trị và cảm giác thuộc về nhân loại cũng như sự suy giảm sự quan tâm đến lợi ích chung, tính xác thực, tính toàn vẹn và lòng yêu quốc gia dân tộc. Đối mặt với những thực tế này, đòi hỏi làm chứng cho tình yêu Thiên Chúa càng cấp bách hơn.

Chuyển từ chia rẽ sang hợp nhất ở Burkina Faso

Các cộng đoàn Kitô hữu ở Burkina Faso nỗ lực sống lời mời gọi yêu thương ngang qua việc tiếp nhận lẫn nhau. Điều này thể hiện một cách cụ thể trong Tuần lễ cầu nguyện cho các Kitô hữu hợp nhất. Các cộng đoàn Kitô hữu đã tận tụy cống hiến cả nhân lực lẫn tài chính để dịch bản Kinh Thánh Đại kết bằng tiếng Pháp (Translation ecuménique de la Bible - dịch bản Kinh Thánh Đại kết) sang các ngôn ngữ địa phương, từ đó góp phần vào việc đưa các Kitô hữu đến “quán trọ” Lời Chúa (x. Lc 10, 34). Ngoài ra, họ còn viếng thăm nhà thờ của nhau và cùng nhau tham dự các giờ cử hành phụng tự. Họ mang Đức Kitô đến với anh chị em mình qua việc chữa lành vết thương cho những ai rơi vào cảnh nghèo khó và đau khổ.

Nhưng như một câu ngạn ngữ Phi châu: “một cây không che hết cánh rừng”. Những ví dụ tích cực về Đại kết này không được làm cho chúng ta quên rằng vẫn còn nhiều trở ngại ngăn cản sự hợp nhất. Cho dù có những nỗ lực của các Giáo hội để trở thành “người thân cận” của tất cả những ai tuyên xưng Thiên Chúa Ba Ngôi, các Giáo hội ở Burkina Faso vẫn không ngừng nỗ lực để yêu mến nhau thực sự như Đức Kitô đòi hỏi chúng ta. Tuy nhiên, đôi khi các Giáo hội đối xử với nhau như người Samari và dân Do Thái khi xưa đã làm, bị chia rẽ về văn hóa và về tín lý và duy trì những mối quan hệ không mấy thân tình hay mang tính thù địch. Sự thiếu liên đới dai dẳng này làm tình hình xấu đi, và họ nhận ra sự cần thiết phải hoán cải Đại kết để có thể đổ dầu và rượu chữa lành vết thương của nhau.

Các Giáo phụ thường nhìn thấy nơi quán trọ trong dụ ngôn người Samari nhân hậu hình ảnh của Giáo hội. Giống như người Samari nhân hậu đưa người bị thương đến quán trọ, Đức Kitô trao những người bị thương và những người thiếu thốn nhất trên thế giới cho các Giáo hội của chúng ta, để các Giáo hội có thể săn sóc những nỗi đau của họ và giúp họ chữa lành. Sứ mạng phục vụ thế giới này cũng là con đường hướng tới sự hợp nhất, vốn là một món quà Thiên Chúa ban tặng cho dân Ngài.

------------------------------

 

Chú thích :

[1] Để biết thêm thông tin về NCC, xem Phụ lục 3.

[2] Người Mossis là nhóm dân tộc chiếm đa số ở Burkina Faso.

[3] Để biết thêm thông tin về cách các Giáo hội ở Burkina Faso làm việc cùng nhau, xem phụ lục 2. 

---Còn tiếp---